Een nieuwe kans voor mensen na detentie: hoe OTiS werkt aan duurzame re-integratie
Collega Pieternel Moussiaux deelt haar ervaringen als hulpverlener binnen het OTiS-project, dat zich richt op de re-integratie van ex-gedetineerden. Ze legt uit hoe het buddysysteem, waarbij vrijwilligers directe steun bieden, essentieel is voor een succesvolle terugkeer naar de samenleving, en met welke uitdagingen ze te maken heeft.
“Het begon allemaal met het Europese DRAG-project,” legt Pieternel Moussiaux uit. “Een initiatief dat gericht is op de duurzame re-integratie en activering van ex-gedetineerden.” Pieternel werkt als hulpverlener binnen het OTiS-project. Er werd al snel duidelijk dat er iets ontbrak in de aanpak, vooral in arresthuizen zoals Antwerpen en Gent. Hoewel er al jarenlang inspanningen geleverd werden om de overgang van binnen naar buiten soepel te laten verlopen, bleven er veel obstakels bestaan. “Zoals een gebrek aan toegang tot maatschappelijke diensten voor mensen na detentie,” vertelt Pieternel. “Zij worden nog te vaak als ‘niet-burgers’ gezien.”
Het OTiS-project, kort voor ‘Ondersteuning Terugkeer in de Samenleving’, ontstond om die kloof te overbruggen. Het is een vernieuwend experiment binnen het DRAG-project, dat enkel gericht is op kortgestraften en beklaagden. Pieternel licht toe: “Wat OTiS echt onderscheidt, is het gebruik van een buddy-systeem. Het is niet zomaar begeleiding, het is aanklampend én outreachend werken.” Door samen afspraken na te komen, praktische problemen op te lossen en zelfs door gewoon aanwezig te zijn, helpen de buddy’s bij het creëren van een gevoel van verbondenheid en begrip. “Deze aanpak, waarbij een buddy kosteloos en vrijwillig steun biedt, maakt voor mensen na detentie een wereld van verschil.”
“De buddy’s spelen een cruciale rol, maar lopen vaak tegen praktische problemen aan,” geeft Pieternel toe. “Cliënten komen niet altijd opdagen, of verliezen hun telefoon, of missen afspraken door onvoorziene omstandigheden.” Om de buddy’s bij te staan, is er buddycoach Jantien. Zij staat zowel in contact met de buddy’s als met een hulpverlener, zodat ze snel kan inspelen op deze obstakels. “Jantien fungeert als klankbord en steunpunt, en door haar coaching weten de buddy’s dat ze er niet alleen voor staan.
De toekomst van OTiS? Pieternel is hoopvol, maar ook realistisch. “Op dit moment is het project kleinschalig en experimenteel, maar de nood is er absoluut. Het experiment loopt tot juni 2025. We hopen dat we daarna kunnen doorzetten en uitbreiden,” besluit ze. “OTiS is niet zomaar een project. Het is een stap richting een meer inclusieve samenleving.”
