Overdonderd tijdens de eerste lockdown

‘Tijdens de vorige coronagolf en lockdown werden we overdonderd. Andere organisaties, openbare gebouwen, cafés en restaurants sloten plots de deuren. Onze inloop- en opvangcentra bleven open. We hebben er alles aan gedaan om mensen een veilige (slaap)plek te bieden. Met open armen, maar wel met 1,5 meter afstand, ontvingen we 24u/24u dak- en thuislozen voor de 4 B’s – bed, bad, brood en begeleiding. Net zoals anders, maar toch een wereld van verschil. Per locatie hielden we één kamer vrij om eventuele besmette personen te isoleren.’

‘Straatslapers in de nachtopvang komen om 21 uur binnen en vertrekken om 9 uur ’s ochtends. Overdag doolden ze tijdens de lockdown rond. Geen plekje om even op te warmen, een koffie te drinken of naar het toilet te gaan. Zelfs op een bankje rusten, kon toen niet. Continu in beweging blijven, klokt het.’

Alles op alles om daklozen van straat te halen

‘In coronatijden is het echt geen goed idee om mensen op straat te laten ronddolen. De bescherming van de maatschappij en de kwetsbaren is onze focus. We hebben, samen met OCMW’s, lokale besturen en andere welzijnsactoren, alles op alles gezet om daklozen van straat te halen. Dankzij samen out-of-the-box te denken en éénzelfde gezamenlijk doel kwamen we tot prachtige realisaties. Eén van de concreet gemaakte (maar gelukkig niet nodig geweest) plannen was om een grote koelcontainer te huren zodat we daar de maaltijden en gedoneerde voedingswaren voor onze bewoners in konden bewaren. Zodat wie besmet was en niet meer naar de winkel kon, van ons toch een maaltijd kon krijgen.’

“In coronatijden is het echt geen goed idee om mensen op straat te laten ronddolen.”

De zomermaanden

‘Tijdens de zomermaanden lag de piek even achter ons. Andere organisaties, openbare gebouwen en cafés openden opnieuw hun deuren. Onze hulpverleners konden even op adem komen. Meteen kwam de bedenking: “Hoe houden we deze mooie realisaties vast? Hoe zorgen we voor continuïteit?”

Voldoende afstand = nood aan grotere locaties

‘Voldoende afstand houden, betekent een groeiende nood aan grotere locaties. Ook hier denken we out-of-the-box. Tijdens de lockdown hadden we de ‘chance’ dat we gebruik konden maken van locaties die leegstonden, zoals een plaatselijke sportzaal, vakantiecentra, …. Toen de vakantiecentra en sportlessen terug opstarten, moesten we de extra locatie noodgedwongen sluiten. Niet evident om terug te keren naar minder en kleinere locaties, want op een kleinere oppervlakte moeten we wel voldoende afstand bewaren. Momenteel verloopt de zoektocht naar grotere locaties moeizaam, want de meeste grote zalen zijn in gebruik. We hebben nood aan extra middelen zodat we kunnen inzetten op grotere locaties waar een minimum aan sanitaire voorzieningen aanwezig is.’

“We zitten middenin de tweede golf, maar we zijn voorbereid.”

‘Halverwege de lockdown werden al onze bewoners en personeelsleden getest op corona. Slechts 13 besmettingen op drie locaties van de 144 in gans Vlaanderen en Brussel. Tijd zal uitwijzen hoe dit komt. We vermoeden dat we tijdens de eerste golf tussen de mazen van het net zijn geglipt, maar mogelijks komt dit door de structuur en sociale controle. De tweede golf raakt alle bevolkingsgroepen. We zijn momenteel heel alert en bereiden ons goed voor.’

Onze medewerkers zetten alles op alles

‘Tijdens de eerste golf zagen we amper personeelsuitval. Onze medewerkers hebben enorm hard gewerkt en doorgezet. Medewerkers die geen huisbezoeken meer konden doen, hebben zich ingezet in de inloopcentra en nachtopvang die wel open bleef. Door de huidige test- en quarantainemaatregelen moeten we ons volledig anders organiseren. Collega’s gaan sneller in quarantaine omdat hun partner in aanraking is geweest met een besmet persoon. Wanneer de school van je kind sluit, kan je niet anders dan fysiek minder komen werken. Dit zijn verschillende factoren die onze werking momenteel moeilijker maken.’

Advies voor CelEval

‘Een paar weken geleden vroeg CelEval advies over wat belangrijk is om mee te nemen voor daklozen inzake eventuele nieuwe maatregelen. Cruciaal is face-to-face contact, anders verliezen we deze mensen. Veel van onze dakloze cliënten hebben geen smartphone, laptop of internet of hebben geen stopcontact om deze toestellen op te laden. Digitale hulpverlening werkt niet bij deze doelgroep. Geef ons het vertrouwen om zelf te bepalen bij welke cliënten rechtstreeks contact belangrijk is en bij wie dit wel digitaal en/of telefonisch kan.

“Iedereen moet in zijn kot blijven, maar daklozen hebben geen kot.”

‘Sluit niet alle openbare ruimtes. Voor straatslapers is het moeilijk om de coronaregels te volgen. Tijdens de vorige lockdown werden daklozen aangesproken door de politie wanneer ze op een bankje zaten. Iedereen moet in zijn kot blijven, maar deze mensen hebben geen kot.

Tijdelijke opvangbedden zijn geen duurzame oplossing

‘De vraag naar een veilig en warm bed is altijd groter dan het aanbod. Nochtans zijn meer tijdelijke opvangbedden geen duurzame oplossing. Kwaliteitsvolle betaalbare woningen zijn het antwoord. We merken dat de verblijfsduur in de tijdelijke opvang oploopt. De doorstroom stropt. Mensen moeten steeds langer wachten op een stabiele woning. Binnenkort zullen Sociaal Verhuurkantoren (SVK) en Sociale Huisvestigingsmaatschappijen (SHM) samensmelten per regio en zal een chronologische toekenning worden gehanteerd. Deze doelstelling uit het regeerakkoord is een regelrechte ramp voor daklozen. Tot de dag van vandaag betekende dakloosheid ‘extra punten’ waardoor zij toch net iets sneller toegang hadden tot een vaste woning.

“Wij blijven strijden voor voldoende betaalbare woningen voor iedereen”.

Anita Cautaers, directeur CAW Groep (11 CAW’s in Vlaanderen en Brussel): ‘De CAW’s blijven strijden voor voldoende betaalbare woningen opdat onze cliënten recht hebben op een thuis en een  dak boven hun hoofd. Een regelluw kader en financiële stimuli zijn nodig zodat kan geëxperimenteerd worden met innovatieve woonvormen voor verschillende kwetsbare groepen aangepast aan hun noden en behoeften. Een uitbreiding en versterking van de huursubsidie en de huurpremie is dringend nodig als hulpmiddel om uithuiszettingen te kunnen voorkomen evenals voldoende middelen om in te zetten op preventieve woonbegeleiding ter voorkoming van uithuiszettingen.’