CAW en TIP - De uitrol van de transgender werking

Op 1 januari 2022 vierde het CAW de derde samenwerkingsverjaardag met het Transgender Infopunt (TIP) van UZ Gent. Socioloog-seksuoloog en TIP-expert Melanie Verbeke blikt samen met Lutgart Van den Ende, CAW-medewerker in Limburg, terug naar de voorbije periode.

Dag Lutgart! Het transgender thema lééft binnen de CAW’s. Ook binnen de jouwe. Hoe is dat tot stand gekomen?

“Ik heb er verschillende mensen bij betrokken en had er zelf ook veel goesting in. Al was ik eerst niet met het thema vertrouwd. Ik had alleen een paar films en wat nieuwsberichten vanuit de media opgepikt. Op een of andere manier prikkelde mij dat wel. Hoe meer ik ermee bezig was, hoe meer goesting ik erin kreeg. En hoe meer ik begon te beseffen hoe je mensen door kleine zaken of verkeerde uitspraken kunt afstoten. Dat is iets waar we moeten blijven aan werken in de toekomst. Jij hebt fiches ontwikkeld rond hoe je jongeren en volwassenen kan ondersteunen bij de start van hun genderidentiteitszoektocht. Dat probeer ik levendig te houden door het steeds opnieuw op te rakelen en zo medewerkers te leiden naar vormingssessies.”

“We dragen het transgender thema allemaal samen uit met de verschillende collega’s.”

“De Stafwerker VTO (Vorming Training en Opleiding, n.v.d.r.), Erwin, heeft met het Regenbooghuis in Hasselt de vormingssessies geregeld. Tussen sessies door evalueren we steeds of de vorming aan de verwachtingen voldoet. Daaruit blijkt dat mensen meer verdieping wilden. Als ik van jou (Melanie, n.v.d.r.) een vraag krijg, neem ik dat altijd op met Erwin en met onze communicatiemedewerker, Ward. We dragen het transgender thema allemaal samen uit met de verschillende collega’s.”

Wat heeft geholpen om het thema uit te rollen naar alle deelwerkingen binnen je CAW?

“Ik heb geanalyseerd hoe vaak het thema in de verschillende teams voorkomt. Verder heb ik ook het Regenbooghuis en een trans persoon gecontacteerd. Hieruit bleek dat we iets moesten doen. Ik kon dit bespreken op het managementteam: dan heb je alle vertegenwoordigers van alle werkingen mee (van alle regio’s binnen CAW Limburg, n.v.d.r.) Ik kreeg daar de goedkeuring om bijvoorbeeld die vormingen uit te rollen. Ik had ook verschillende collega’s, die enthousiast waren om stappen te zetten binnen dit thema.”

Je hebt dus contacten gelegd met trans personen en hun feedback gevraagd over het CAW. Wat heb je daaruit onthouden?

“De trans persoon die ik gesproken had, gaf dit mee: ‘’Ik snap dat het voor veel hulpverleners nog een moeilijk thema is. Maar als ik mag zeggen hoe ik mij voel en de hulpverleners geven aan dat ze er voor open staan, zonder mij te veroordelen, dan betekent dit zoveel. Als ik voel dat ze er een verdoken vooroordeel over hebben of het niet serieus nemen, dan haak ik af’. Dus ik heb onthouden: ‘neem dit thema serieus’.

Op een dag kreeg ik telefoon van een leerkracht uit het volwassen onderwijs. Ze had een leerling die worstelde met de genderidentiteit en gaf aan dat ze die leerling al probeerde door te verwijzen naar het CAW, maar dat de drempel te groot was. Het bleek iemand te zijn onder de 25 jaar. Ik zei: ‘’Weet je wat? Onze mensen van het JAC hebben dat het best in hun vingers en ik zal hen vragen jouw leerling op te bellen’. En dat hebben ze gedaan. Dit zijn kleine stapjes die véél betekenen. Ik heb ook die leerkracht gezegd dat ik het knap vindt dat haar leerling hierover heeft durven spreken. Ik voel dat het voor mij ook makkelijker is om hier open over te spreken, omdat ik binnen mijn CAW zelf veel stappen gezet heb.

Al ervaren we dagelijks dat hulpverlening een hoge drempel is voor trans personen. En dat in de hulpverlening vaak wordt gezegd dat ze het thema onvoldoende onder de knie hebben. Als een trans persoon worstelt met een depressie en suïcidale gedachten, neigen sommige hulpverleners vaak de vraag door te schuiven aan een andere.”

Elke hulpverlener kan met het thema aan de slag. Ook al weet je weinig over wat een transitie inhoudt. Je hoeft je alleen open te stellen en aan te geven dat je bereid bent om te luisteren. En dat je samen uitzoekt wat er allemaal mogelijk is. Wat vind je van de manier waarop dit wordt aangepakt in het CAW?

“De manier waarop het uitdragen van de expertise georganiseerd is, werkt voor mij. Jij (Melanie, n.v.d.r.), als referentiepersoon vanuit CAW Oost-Vlaanderen, deelt je expertise met alle CAW’s. En per CAW is er een aandachtsmedewerker die het thema op de agenda zet. Ik weet dat ik bij jou terechtkan met mijn vragen. Dat helpt mij en geeft mij energie en goesting om met de antwoorden aan de slag te gaan. Binnen CAW Limburg blijven we inzetten op het transgender thema. Als we dit een jaar zouden loslaten, dan dreigt dit uit te doven en dat zou jammer zijn!”

Lees meer